Żuraw samochodowy ŻS 4

Zdjęcie żurawia samochodowego ŻS 4, które kolega SE 2647 przy okazji rozmowy nt kolorów kabin Stara umieścił w temacie "Przecieki i pewniaki" skłoniło mnie do refleksji na temat tego pojazdu. Na zdjęciu (właściwie jest to kadr z filmu "Co mi zrobisz jak mnie złapiesz") znalazła się bowiem bardzo rzadka, można rzec unikatowa wersja tego dźwigu. Ale po kolei.

Żuraw samochodowy ŻS 4 powstał w połowie lat 60 jako wersja rozwojowa popularnego "Bleicherta" czyli produkowanego od początku lat 50 na podstawie niemieckiej dokumentacji żurawia HP 3/Ż 3. Takiego jak poniżej.
[link widoczny dla zalogowanych]

Od roku 1966 rozpoczęto ograniczoną produkcję ŻS 4 na podwoziu Stara 27. Od Ż 3 różnił się inną estetyką kabiny i maszynowni oraz segmentowym wysięgnikiem kratownicowym. A także udźwigiem zwiększonym do 4t. Reszta konstrukcji, mechanika, napędy itp pozostała bez zmian. Całość zabudowy dźwigu montowana była na podwoziu Stara 27 z użyciem ramy pomocniczej - tak jak w HP 3/ Ż 3. Wyglądał tak:
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

Taka bezpodestowa konstrukcja była nieergonomiczna i uważana za przestarzałą. Niektórzy użytkownicy we własnym zakresie, metodami warsztatowymi wyposażali Stary 27 ŻS 4 w dodatkowe zabudowy i podesty. Np takie:
[link widoczny dla zalogowanych]

Wielkoseryjna produkcja żurawii ZS 4 ruszyła około roku 1969 już na nowoczesnych podwoziach Star 28/29.
I wg wszystkich dostępnych materiałów, dźwigi te posiadały pełne podesty, podobnie jak w modelu nr 25 z serii kultowych ciężarówek.
Ale teoria sobie, a życie sobie 😉. Jak zwykle przy takich okazjach w PRL, pojawiały się wersje przejściowe, niepełne, nietypowe itp, które bez sprzeciwów wchłaniał spragniony rynek.
I na wspomnianym kadrze z filmu "Co mi zrobisz jak mnie złapiesz" znalazł się taki właśnie dźwig ŻS 4 w bardzo wczesnej wersji bez podestu. Całe mocowanie do podwozia Stara, rama pomocnicza i podpory boczne wyglądają jak żywcem przeniesione z HP 3/Ż 3.
[link widoczny dla zalogowanych]

Szczególną uwagę zwracają boczne podpory śrubowe, umieszczone stosunkowo blisko siebie, tak samo jak w Ż 3. W późniejszych wersjach ŻS 4 zostały one rozsunięte, było to konieczne dla uzyskania większej stabilności żurawia pracującego ze znacznie dłuższym wysięgnikiem niż Ż 3.

Pierwsza "oficjalna" wersja seryjna Stara 28 ŻS 4 wyglądała natomiast tak:
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

Podpory boczne nadal są w tej samej, niewielkiej odległości od siebie, podpora wysięgnika znajduje się między kabiną a podestem. Kabina Stara ma kierunkowskazy starego typu co dowodzi, że jest to sam początek lat 70.

A poniżej wersja docelowa ze zmienionym miejscem mocowania przednich podpór bocznych (są przesunięte ku przodowi) i podporą wysięgnika ponownie umieszczoną przed kabiną Stara.
[link widoczny dla zalogowanych]

Sama kabina nadal ma migacze starego typu co wskazuje, że cały proces dojrzewania konstrukcyjnego i wprowadzanych zmian odbył się dosyć szybko. Tym bardziej ciekawy wydaje się dźwig uwieczniony w komedii Barei bo pokazuje pojazd, którego wg oficjalnej nomenklatury nie było 😉

ŻS 4 w tej, ostatecznej wersji produkowany był do lat 80, a wcześniej HP 3/Ż 3 od początku lat 50 do końca 60. Pokazuje to jak poprawnie zaprojektowana konstrukcja może być długowieczna i dostarczać korzyści gospodarce.

A na koniec, jako ciekawostkę można dodać, że dźwigi ŻS 4 oprócz "klasycznych" podwozi Stara 28 trafiały też, choć rzadko na podwozia Starów 266.
[link widoczny dla zalogowanych]

I to by było na tyle 😉

max, wspaniała prezentacja,
bogato ilustrowane, prosto wytłumaczone
kalendarium historyczne żurawia ŻH-4.
dziękuję Smile

Dziękuję za cenne i ciekawe informacje.

@max: dobrze, że mamy Ciebie i nasze forum.

Ciekawy opis, ale chyba coś się zadziało, że zdjęcia zniknęły. Confused