Kultowe autobusy i ich historia

Kolego Dzidek,
bardzo fajne zdjęcia PR-100, zwłaszcza te z Wrocławia,
z przyjemnością obejrzę więcej.
...
W grudniu - mając już modelik w ręku,
to m.in. na ich podstawie będę mógł sobie
ocenić poprawność wykonania modeliku.
Smile

Dzięki Dzidek za świetne zdjęcia!
A co się kryło za czarnymi prostokątami na zderzaku?

Dzidek napisał:

[link widoczny dla zalogowanych]

Dzidek napisał:

(.....)
Wersja Mi nie dotyczy stricte Berlieta, tylko autobusów firmowanych już logiem Renault.

Berliet PR100 wszedł do seryjnej produkcji w roku 1972 z silnikiem Perkins V8.510. Była to wersja oznaczona PR100 PA.
W roku 1973 do produkcji weszła wersja z silnikiem Berliet V800 o oznaczeniu PR100B (B od silnika Berliet). To wersja, która stała się wzorcem dla Jelcza PR100.
Ponieważ obydwa te silniki były nadmiernie hałaśliwe i cechowało je duże zużycie oleju i paliwa, w 1974 roku Berliet rozpoczął prace nad zastosowaniem innego silnika. W efekcie w 1977 roku do produkcji wszedł Berliet PR100 MI z rzędowym silnikiem Berliet MI 06.20.30 (wersja MIP). W związku z przebudową komory silnika, chwyt powietrza znalazł się na prawej burcie. Rura wydechowa w tej wersji została wyprowadzona na lewą stronę przez co autobus był określany jako przyjazny dla przechodniów. Była to najliczniej produkowana wersja Berlieta PR100, wyprodukowano ponad 2300 sztuk.
Ta wersja od 1980 roku produkowana była pod marką Renault.

Dzidek napisał:

29 grudnia 1972 roku odbyła się na placu przed Urzędem Wojewódzkim we Wrocławiu pierwsza oficjalna prezentacja (.....)
Na ostatnim zdjęciu widać Berlieta Crusair'a, który też po raz pierwszy był prezentowany w Polsce.

Pierwszych 10 Berlietów Crusair 3 dotarło do Polski w marcu 1970 roku. Trafiły m.in. do Zakładu Transportu przy Radzie Ministrów, Huty im. Lenina w Krakowie i Zakładów Mechanicznych Ursus.
Jeszcze w tym samym, 1970 roku zakupiono kolejną partię 16 lub 17 sztuk.
W grudniu 1972 roku autobusy Berliet Crusair znane były w Polsce od około 2,5 roku.

Źrodła:
- Fondation de l'automobile Marius Berliet
- Włodzimierz Winek, "Marka Berliet w Polsce, 1914-1973"

to chyba zwykłe gumowe odbojniki

Ja widać na wcześniejszych zdjęciach w wersjach prototypowych reflektory były w zderzakach.Może u nas przewidywano w tym miejscu przeciwmgielne,ale na razie je zaślepiono.
Przejrzałem jeszcze raz gazetkę z francuskiej serii.Wykazała ona,że model w skali1/43 wzorowano na odremonotwanym stylizowanym na Jelcza Renault PR 100. Zdjęcia w tej gazetce tez pokazują ten egzemplarz pojazdu.

Autobusy Jelcz PR 100 były składane z (w większości) części francuskich. Zderzak był francuski, nie pamiętam czy do końca tej "produkcji" PR100 w Polsce ale na pewno przez pierwsze lata tak. Na rynku francuskim reflektory przeciwmgielne były jedną z dodatkowych opcji, stąd zaślepki w zderzaku. W Polsce z tej opcji nie korzystano.

W serii "Autobus & Autocars du Monde" wydano dwa autobusy PR100. W polskich barwach, wzorowany na oryginale z MZA Warszawa - ten jest historycznie nieprawdziwy. I drugi w barwach francuskich, prawidłowy Berliet PR100, taki sam jaki powinien być Jelcz PR 100.
Ty prawdopodobnie myślisz o tym pierwszym a ja miałem na myśli ten drugi - prawidłowy, który mógł i powinien się stać wzorcem dla modelu Jelcza PR100.
Mam nadzieję, że teraz wszystko jest jasne.

Dzięki Panowie za informacje!

W Warszawie zrobiono historycznego "Jelcza PR 100" z Renault PR 100 Mi, zgadza się?

Przebudowano autobus Berliet PR100 MI z 1980 roku.
Tak jest opisany w dokumentacji MZA. Ale rok 1980 to również rok zmiany logo na autobusach PR100 z Berliet na Renault.
Zgodnie z opisem MZA jest to Berliet ale nie ma to większego znaczenia bo w pierwszych latach produkcji pod marką Renault, autobus różnił się tylko znaczkiem 😉.

Dziękuję!

Bardzo mi się spodobało określenie "autobusu przyjaznego dla przechodniów". Dziękuję, że potwierdziles moje przypuszczenia ( w związku z przerzuceniem rury wydechowej na lewo ). I na zachodzie tak już zostało. Pisałem - o kilkanaście postów wcześniej - o Ikarusie 280.37 z silnikiem MAN. To już tak zostało. Silnik w autobusach zachodnich leżący z tyłu, głowica na lewo, rura wydechowa po lewej. W Ikarusie obrót silnika o 180 stopni w płaszczyźnie poziomej. Głowica po prawej stronie ale drugie drzwi "wędrują do przodu"🙂

Informacja o pojawieniu się modelu Jelcza PR 100 wywołała duże zainteresowanie i bardzo ciekawą dyskusję. Świetnie! Powraca innymi słowy choć w jakimś stopniu "duch tamtych czasów". Jak wszędzie czytamy - licencja na Jelcza PR 100 to było wielkie, wręcz narodowe wydarzenie. Ogromne było zainteresowanie specjalistów, mediów, społeczeństwa.

Liczę na dalszą, ciekawą dyskusję o Jelczu Berliecie PR 100 na tym forum.🙂

Wziąłem do ręki wydawnictwo "Ciężarówki Świata 2002". Na stronie 186 jest zdjęcie i opis autobusu wyglądającego niemal identycznie jak nasz Berliet PR 100, przed modernizacją ( lampy, zderzak, inne detale, wszystko ). Produkowała go fabryka w Algierii ( rok 2002 ! ).

SNVI czyli Enterprise Nationale des Vehiculos Industriels.

Autobus pod nazwą: 100 V8F.
Z silnikiem Deutz D 210 KM

W czym tkwił fenomen tej konstrukcji z lat 70-tych?🤔

To ten:

[link widoczny dla zalogowanych]

Prawdopodobnie w tym, że to był dobrze zaprojektowany, nowoczesny, niezawodny i perspektywiczny produkt.
W sumie we Francji i poza jej granicami wyprodukowano go w ilości 20,6 tys sztuk. Ten autobus odniósł ogromny przemysłowy i komercyjny sukces.
Tylko w Polsce jakoś mu nie wyszło, a jeszcze doczekał się brzydkich pomówień i niezasłużonej krytyki ignorantow... 😉

Im więcej czytam o rodzinie PR 100 to coraz bardziej czuję niedosyt, że w Polsce z tym modelem jakoś nie wyszło.

Czyżby niższa kultura techniczna w przedsiębiorstwach przewozowych też miała wpływ, że w sumie autobus nie był później dobrze oceniany?
Z drugiej strony inna jest ( była ) specyfika przewozów miejskich we Francji inna w dużych polskich miastach. Nie widziałem w Paryżu zatłoczonego autobusu miejskiego. Dwudrzwiowe "solówki" w ruchu miejskim, tak jak w Niemczech, to jest standard. Cóż. Tam główne "obciążenie" przejęło paryskie metro.

Kolego max. W przekazanej informacji nie chodziło mi o to, że Berlietów Crusair'ow nie było wcześniej w Polsce. Pierwszy egzemplarz dotarł do Polski nie w 1970 roku, ale znacznie wcześniej. w 1968 roku, gdy nastąpiło bodaj drugie, lub trzecie spotkanie delegacji przedstawicieli t,zw. polsko - francuskiej komisji transportu, to strona reprezentująca Berlieta sprezentowała pierwszego ( najprawdopodobniej testowego) Berlieta Crusair.
Dopiero jednak 29 grudnia 1972 roku przedstawiono po raz pierwszy ten autobus polskiemu społeczeństwu.
Ja w swoich poszukiwaniach w archiwach dotarłem do potwierdzonych wiadomości o 11 sztukach Berlietów Crusair.
Zresztą autor opracowania też nie ma pewności, co do ilości tych autobusów.
Niestety pomimo kilka razy ponawianych prób , nie udało mi się dotrzeć do historycznych materiałów Wojska Polskiego, choć kilka tropów prowadzi właśnie w tym kierunku.

Kolego BUSSING.
Autobusy SNVI, to zupełnie inna bajka i temat zupełnie nie związany z "polskim" wątkiem historii Berlieta,

Pozdrawiam.
Dzidek.

Podałem link i wspomniałem o SNVI jako o ciekawostce. Że jeszcze w 2002 roku ta konstrukcja była produkowana. Wywodzą się "z jednego pnia". Od francuskiego Berlieta PR 100👍

Kolego dzidek. Temat Berlietów Cruiser w Polsce zainteresował mnie bliżej około 9 lat temu, po przeczytaniu drugiej części historii Jelcza, autorstwa W. Połomskiego.
Autor napisał m.in., że w ramach uroczystości przekazywania w dniu 29.12.1972 pierwszej dwudziestki Jelczy/Berlietów PR100, zorganizowano również pokaz produktów JZS oraz produktów Berlieta. JZS reprezentowała nowoczesna wówczas rodzina ciężarowych Jelczy 300, a Berliet przedstawił ciężką wywrotkę GBH 12 oraz autobus Cruiser 2.
I właśnie ten Cruiser 2 mnie zainteresował bo wiedziałem o Cruiserach 3 ale z tym autobusem w Polsce się nie spotkalem. Po dość długich poszukiwaniach materiałów i rozmowach z osobami z tzw. środowiska ustaliłem, że p. Połomski, którego cenię za rzetelność, tym razem się pomylił. Koronnym, naocznym dowodem jest wspomniana wcześniej kronika filmowa nr 02/73 w której w krótkiej relacji widoczne jest wnętrze tego Cruisera. Ilość okien i foteli jednoznacznie wskazuje, że autobusem tym jest większy Cruiser 3. Ewentualności, że Berliet przedstawił wówczas dwa Cruisery, 2 i 3 nie potwierdziło jak dotąd żadne źródło. Przeciwnie, ze wszystkich wynika, że we Wrocławiu wówczas prezentowany był jeden autobus Cruiser. Należy zatem przyjąć, że był to Berliet Cruiser 3. I nie była to jego pierwsza prezentacja ale o tym poniżej.
Co do Cruiserów 3, z moich źródeł, tych nieoficjalnych ale też pisanych, które podałem wyżej wynika jednoznacznie, że pierwsze autobusy tego typu pojawiły się w Polsce w marcu 1970 roku. Wtedy to w zakładach Berliet gościła polska delegacja inżynierów, dziennikarzy i handlowców, których zadaniem było zapoznanie się z najnowszą ofertą autobusów Berliet. Obok pierwszych dwóch prototypów PR100, Berliet pokazał najnowsze wówczas turystyczne Cruisery w wersji 2 i 3. Autobus ten po raz pierwszy zaprezentowany został na Paris Motor Show w roku 1968 a produkcja seryjna i dostawy do klientów rozpoczęły się w roku 1969.
O ile Cruiser 2 wzbudził mniejsze zainteresowanie (w Polsce trwała już przedseryjna produkcja autobusu tej klasy - Autosana H9, który został zatwierdzony do produkcji wielkoseryjnej od roku 1973), to Cruiser 3 wzbudził zainteresowanie znacznie większe.
I właśnie 10-ma takimi autobusami, przekazanymi do testów, polska delegacja wrocila w marcu 1970r do kraju. Autobusy zostały przydzielone użytkownikom, których wymieniłem wcześniej i zostały poddane intensywnym testom oraz zostały zaprezentowane innym potencjalnym użytkownikom. Testy i prezentacje wypadły na tyle dobrze, że jeszcze w tym samym roku kupiono kolejnych kilkanaście pojazdów. Mowa była o 16 lub 17 ale nie upieram się przy tej liczbie, w każdym razie było ich kilkanaście.
Ze wszystkich źródeł do których wówczas dotarłem wynika, że były to pierwsze Berliety Cruiser w Polsce. W kolejnych latach zakupy kontynuowano. W grudniu 1972r jeździło ich już w Polsce kilkadziesiąt i były dość dobrze znane.

Przepraszam za offtop, w razie potrzeby proszę o przeniesienie postu w inne miejsce.